Schatgraven op zolder

Het was op vier december, dat er voor het eerst dit jaar sneeuw gevallen is in de nacht.
Althans bij ons in Nunspeet.
Sommigen van de omringende plaatsen kregen al een paar dagen eerder te maken met het sneeuwkleed. 
Ieder jaar ergens in december, vraagt de mensheid zich wel een keer af, of het een witte Kerstmis gaat worden. 
Hoe hoog is die kans eigenlijk? Erg vaak gebeurd dat niet. Zie hier een tabel van meer dan een eeuw  weerbeeld van de Kerstdagen.

Bij verveling heb ik de rommelzolder weer eens nagekeken op interessante boeken e.a. dingen. Passend bij de winter vond ik nog drie paar nostalgische houten schaatsen. 

Ik herinner me nog dat ik ze rond de eeuwwisseling heb laten slijpen en daarna nooit meer gebruikt. 

Een rommeldoos bracht ook een half gehavend boek uit 1881 aan het licht. Schoolleerboek van opa (geb.1887). Nieuwsgierig naar wat opa eerder als kind te leren kreeg over plant en dierkunde, heb ik op internet gezocht of het boek nog steeds bekend is. En jawel, het is zelfs in zijn geheel gedigitaliseerd. 

In het gedeelte dat ik vond in de doos, stonden geen gegevens over mijn favoriet, de kever; het vliegend hert. Spannend was toen even of er in het ontbrekende deel iets over te vinden zou zijn.  En ja hoor, het verloren gegane deel bevatte leerstof over kevers.

 

In diezelfde doos vond ik ook een jubileumkrant uit 1953 van de Nieuwe Apeldoornsche Courant. Hierin stond een merkwaardig artikel over de kever. Zie foto onderaan met bijschrift. Wat ik me daarbij afvraag: Hoe werden die kevers in stock gehouden. Levend of dood, geprepareerd misschien? We weten dat het dier maar kort leeft in de bekende gedaante, om zich voort te planten en daarna sterft het. 

Titel	Handleiding bij het onderwijs in de beginselen der plant- en dierkunde
Auteur	M. Salverda
Editie	6
Uitgever	J.B. Wolters, 1881
Oorspronkelijk uit	KB, Nationale Bibliotheek van Nederland (original from Universiteitsbibliotheek Utrecht)
Gedigitaliseerd	12 juli 2017
Lengte	307 pagina's

Plant en dierkundeboek door M.Salverda.

Bezemkruiskruid (Senecio inaequidens)

De afgelopen dagen moesten we veel fietsen. Allerlei noodzakelijke activiteiten.
Als het droog weer is nemen we de fiets en blijft de auto in de garage. We kijken daarbij niet op een paar kilometer.
Maar die auto moest naar de garage voor een apk beurt. We doen dan de fietsen op de drager en rijden terug per fiets en aan het eind van de dag weer heen op de fiets. Deze keer mankeerde er wat aan de veiligheidsgordel op de achterbank. Dus binnenkort zitten we weer in hetzelfde traject van 11 km. heen en nog eens 11 terug. 

Een dag later moesten we weer bijna dezelfde route afleggen, maar dan verder de stad Harderwijk in. We kwamen langs een viskraam, die we niet voorbij konden fietsen zonder eerst een visje te eten.
Daar tussen de straatstenen groeide een prachtige plant. Stadsecologie is een hobby van mij. Meestal zie ik algemene planten, maar deze was echt oogstrelend. Ik heb er een foto van genomen. Welke plant het was werd me niet zo één, twee, drie duidelijk. Tenslotte kwam ik er met  google-lens achter. Bezemkruid zou de plant heten.
Het viel me een beetje tegen dat dat moois geen inheemse soort was en ook niet van waarde was als medicinale plant.
Voor sommige insecten is het wel een waardplant.
Door verscheping schijnt het gewas hier aangeland te zijn uit Zuid-Afrika en via de spoorlijnen, door de zucht van de treinen, werden de lichte zaden gemakkelijk door het hele land verspreid.

 

Look out and This is Holland maar de koffie viel verkeerd.

 Verhit van het knippen van de heggen, zit ik op het terras met een glas zelf samengestelde kruidenthee, uit diverse kruiden die in onze tuin groeien: ananasmunt, Myrrhis odorata, wittemunt, coreander, citroenmunt en een takje maggiplant (Lavas). 
Nu, na de regen van gisteren, leven de gewassen zichtbaar op.
Zojuist, bij het oogsten van de kruiden, vloog er een Atalantavlinder op de mooie volle violetkleurige lavendel. 

Woensdag kregen we als Vaderdag cadeau een trip aangeboden met onze kinderen naar Amsterdam. We bezochten er eerst; Look out, daarna This is Holland en als laatste was er een ontmoeting met familieleden geregeld in een restaurant op een rustige plek, niet ver van het centrum. Allemaal heel leuk en spectaculair. We hebben er erg van genoten. Maar tussendoor hadden we eten en drinken nodig. Hoewel we niet de minste horecagelegenheden daarvoor bezochten, vonden we de kwaliteit een stuk minder dan vroeger.
Onze schoondochter wenste een café latte, of zoals het eerder heette, koffie verkeerd te drinken. Zelf drink ik geen koffie, maar bij zo'n feestelijke gelegenheid kon ik de verleiding niet weerstaan om een heerlijke kop cappuccino te nemen. Nou heerlijk.... nee niet echt. Schoondochter proefde ook van haar koffie en ze vroeg zich hardop af, of er soms havermelk gebruikt was. Ook bij de lunch kregen we één of ander broodje dat nogal kunstmatig oogde en niet helemaal een volle, natuurlijke smaak bezat. Ik kon me al met al niet aan de indruk onttrekken dat we wel wat kunstmatig voedsel voorgeschoteld kregen. 
Tegen half vijf haalden we de auto uit de parkeer garage. Voor vijf uur parkeren betaalden we €24,30. 

Over freule Cichorei

 Zojuist weer een paar foto's gemaakt van een bloeiende groenlof plant. Een zaailing van vorig jaar. De plant is een variant van de Cichoreiplant, die vaak in wegbermen aangetroffen wordt. Groenlof, roodlof en andijvie bloeien met dezelfde mooie blauwe bloemen.
Hier een blog van vorig jaar, over deze plant, met link naar beschrijving van de connectie met de jonkvrouw  en andere nuttige informatie over Cichorei. 
Ieder jaar laat ik bewust een paar stengels overwinteren om te schieten, om dan weer te genieten van die prachtige merkwaardige blauwe bloemen. Vanmorgen stond ze stralend met open bloemen te pronken. richting het oosten. Een bijtje vloog erop.
Nu, vanmiddag zijn de bloemen gesloten. Het is ook erg heet en er is gelukkig regen op komst. Dat scheelt een heleboel sproeiwerk. Gisteren vroeg ik aan mijn zwager, gepensioneerde boer, of het hemelvocht kans had om neer te komen, of dat het zoals zo vaak in de zomer gebeurt, de regen weer verschraalt. 'Nee', zei hij, 'de wind is nu west en er zal heus wel wat komen'.

Wandelen door de A Vogeltuinen

 Gistermiddag met de maandelijkse wandelgroep, ter afsluiting van dit seizoen (in sept. weer verder) een wandeling van vijf km. gemaakt rond -  en door de A Vogeltuinen. 

We parkeerden onze auto's en  fietsen op het parkeerterrein van de tuinen aan de Eperweg 5 te Harskamp.
Zelf viel ik onder de categorie fietsers. Het was van ons huis naar de locatie ongeveer 10 km. Met trapondersteuning was dat voor mij prima te doen met de warmte. 
Zoals altijd was de route uitgezet door een paar vrijwilligers. Iedereen mag met de groep meelopen. De samenstelling van de groep wisselt nog al. Mensen hebben diverse redenen om mee te wandelen. Dames zien er vaak tegenop om alleen het bos in te gaan. Anderen  zoeken gezelligheid en er gaat zelfs een therapeute mee, om te praten met mensen die behoefte hebben om eens over onderwerpen te praten waar ze tegenaan botsen, of in vastlopen. 
 Wie niet in staat is, de meestal, ongeveer vijf kilometer lange route helemaal mee te wandelen kan ook een deel ervan meelopen en in overleg met de therapeute naar de locatie gaan, waar na de wandeling thee of koffie gedronken wordt.
 Door de droogte deed de wandeling nogal stof opwaaien, zodat we (18 pers.) stoffige, smerige voeten kregen, door de mulle zandpaden, langs kasteel Zwaluwenburg. Grotendeels liepen we onder het lommer van de grote bomen. Aan de achterkant bereikten we de tuinen, die vrij bekeken kunnen worden. Er groeien diverse kruiden vanzelf, veel rode zonnehoed, met  hier en daar al een bloem. Maar ook vijgenbomen en zelfs een appelboom met mistletoe of maretak erop geënt. Zelf heb ik jaren geleden, ook een keer een sneetje in een tak van een appelboom gemaakt en daarin de uit Limburg meegebracht mistletoe geënt. Dat ging twee jaar goed, daarna kwam het niet meer terug. 
In het bezoekerscentrum en tevens rustpunt dronken we koffie of thee of zelf geknipte  kruidenthee. Dat laatste heb ik genomen. Heerlijk! Diverse soorten munt en citroenmelisse. Dat waren de enige onkosten  aan het uitje verbonden. Gratis toegang tot de tuinen en ook de wandeling is vrij en wordt bekostigd door het dienstencentrum. 

Foto's

 

rode klimrozen hangen voor het kamerraam

Bildstar aardappel in bloei.

Vitelotte noire met knopjes.

jonge boomspinazie plantjes er tussendoor.

Vitelotte in aardappel pootzak.

Als de aardappelknollen goed zijn om te oogsten, kan men de klep van de zak openen en de knollen oogsten per gerief. De zak heb ik gekocht bij Welkoop.  

De geurende rozen.

Van haver tot gort

Vanmorgen waren we op zoek naar vluggort van Lassie, bij de Boni supermarkt. Eens in de zoveel tijd sla ik een aantal pakken tegelijk in. Omdat we ze niet vonden in het schap waar ze altijd staan, moesten we vragen aan een aardig meisje dat de boel aan het bijvullen was. Omdat ze een zaterdaghulp was, wist zij het niet. Ze bood spontaan aan om het te gaan vragen aan  haar 'baas', die aan het pauzeren was. Ze kwam terug met de mededeling, dat het product uit het assortiment genomen was. Daar sta je dan voor het blok. Nota bene, vroeger noemden ze zulk soort zaken grutters. Die benaming kwam eigenlijk van  boekweit grutten, maar zo'n winkel verkocht ook gort, omdat dit graan toen veel gegeten werd. Een gezond volksvoedsel. Wij eten tamelijk veel melkmoes of kruudmoes, waar we gort voor nodig hebben in een gezonde combinatie met Myrrhis odorata of roomse kervel met karnemelk en rozijnen. 

Thuis gekomen vroegen we ons af waar toch het spreekwoord: Van haver tot gort vandaan komt. We vonden het HIER.

Op de foto; bloeiende aardbeienplant, driekleurviooltje (Viola tricolor) een weinig voorkomende bloem in ons land, maar in deze streek en in Overijssel komen ze in overvloed voor. Daarachter de bloeiend kervel en daar weer achter onze witte rododendron, die dit jaar erg mooi gebloeid heeft.

Mooie Stille zaterdag 2023

Op de vroege morgen van deze achtste april ontrolde een adembenemend schouwspel voor onze ogen in onze tuin, maar vooral de schoonheid van het park, op een paar meter afstand van ons huis en tuin. 
We liepen in oostelijke richting tegen de zon in, toen we de prachtige plaatjes te zien kregen, van zonnestralen door de beukenbomen van het park, die vielen op  het wit bevroren gras.
Uit de vijver steeg damp omhoog. 
Magnolia bomen staan nu in bloei in het park, maar ook in onze tuin staat er één, dieprood te bloeien.
Het blauw van de blauwe druifjes overheerst in de tuin.
Myrrhis odorata en daslook, oogsten we nu volop als rauwkost.

 

Myrrhis, daslook e.a.

  De eerste kleine blaadjes van de daslook heb ik geoogst op 8 maart. Nu is het bed helemaal met groen daslookblad gevuld  en oogsten we het regelmatig, om bij bijna elke maaltijd rauw te eten. Het kruid smaakt naar - en is ook even gezond als knoflook, maar het geeft geen hinderlijke ademgeur achteraf. 

Het eerste roomse kervel (Myrrhis odorata) spruitje komt sinds vorige week ook weer uit de grond. Over een paar dagen kunnen de eerste topjes weer geoogst worden. 
We zijn heel blij en dankbaar voor en genieten van beide aangename, vitamine- en mineralen rijke vroege voorjaarsplanten.

Daslook verlangt schrale grond en gedijt op donkere plekken onder een heg bv. In onze tuin waardeert het een plaats onder de rododendron, met opvallend grote bladeren. In de herfst strooi ik een beetje kalk op het bed. 
Myrrhis odorata heeft wel een goed bemeste boden nodig.
Daar komen in het voorjaar ook nog eens koemest korrels overheen. 

Een merelman zat straks op een bloempot en liep vervolgens voor me uit. Ik hou altijd een praatje tegen ze. Een beetje gek natuurlijk, maar het blijkt ze rust te geven.

Myrrhis plantje

blauw van maarts viooltje en druifjes

speenkruid bij de vijver

maagdenpalm

nog een scheut Myrrhis

Krokusfestijn

Op een paar pas lopen van ons huis ligt het prachtige Oranje park.

Nergens in de streek is een park te vinden die wat schoonheid betreft met dit park kan evenaren.
Op het ogenblik staan de krokussen er in volle bloei. 
De planten hebben zich enorm uitgezaaid, door het hele park en door  in de tuinende buurt. Prachtig en gratis! 
We laten ze fijn staan en elk jaar worden het er meer. 

rechts is nog net iets te zien van
het corona memoriaal.

Veldkers, daslook en maarts viooltje

Daslook

Met dit lekkere groeizame weer is het een genot om de tuingrond te bekijken en te bewonderen, om wat er allemaal al aan het uitlopen is.
Kleine veldkers (Cardamine hirsuta) heb ik al geoogst, voor op een belegd broodje met kaas en een eitje. Ook is het lekker door salade en stamppot. Heerlijk pittig en vooral vers vol gezonde vitamines, waar een mens in deze tijd van het jaar behoefte aan heeft. Het lekkerst is het kruidje voordat er witte bloemetjes in komen en dat gaat heel snel. De plantjes zijn overdadig in tuinen en in het wild te vinden. Toch is niet elke plek waar ze groeien, geschikt om ze te oogsten. Omdat ze rauw gegeten worden, is het wenselijk om een hygiënische plaats uit te zoeken. Eigen tuin leent zich daarvoor het beste. 
Dat alles geldt ook voor de daslook , die nu aan het uitlopen is in onze tuin. Ze komen in het wild voor in bossen met een beetje kalk in de bodem. Zelf voed ik de plek in november met iets kalk. Daslook lijkt veel op het later bloeiende lelietje van dalen, en die is giftig. Het bolgewasje  is gemakkelijk te herkennen aan de uiengeur. Beide soorten, de daslook en de kleine veldkers, kunnen gerekend worden tot de vergeten groenten soorten. 
Verder heb ik een al bloeiend maarts viooltje aangetroffen in de tuin. 

 

Havergras

Toen vorig jaar herfst een paar sprieten haver rijp op het land stonden, heb ik ze geoogst en gedorst met mijn eigen handen. Maar wat doe je met zo weinig korrels? Ik heb ze maar bij de palmboom in de kuip gezaaid. Die boom zetten we binnen als het gaat vriezen en daarmee is ook het havergras tegen vorst beveiligd.  De inspanning werd beloond, er kwam welig groen gras te voorschijn. Met de tarwegras pers hebben we het sap van de eerste snede eruit geperst en opgedronken. Het smaakte heerlijk zoet en het schijnt erg gezond te zijn. De wortels bleven in de aarde, zodat het gras nog eens uit kon lopen. Dat gebeurde en op een zonnige morgen stond onze hond er heerlijk van te smullen. Honden eten nogal eens gewoon gras, waar ze later vaak van gaan overgeven. Dat is niet zo fris. Ik liet haar de gang maar gaan en we wachtten vol spanning af, of dit gras ook zo zou werken. Maar nee, het ging helemaal goed, er werd niets uitgekotst. Voortaan laten we het havergras maar groeien voor het hondje. Verder geven we haar ook gewone havervlokken. Ze ziet er mooi glanzend uit, het zal dus gezond voor haar zijn. Wat ons ook opvalt, is dat ze minder snel naar paardenvijgen hapt, tijdens een wandeling. En staat ze al eens klaar om erin te bijten, dan luistert ze goed naar het commando om ervan af te blijven.

Boeren krokus al in bloei

Op inspectietocht door de tuin, werden we gisteren verrast door bloeiende boeren krokussen (crocus tommasinianum). Vanmiddag zagen we ze ook al in bloei in het park. In de zonneschijn waren zelfs de kelken al open,zodat het typische oranje hart zichtbaar was. De lente is dus echt in aantocht. Het bolgewasje dat ongeveer 10 cm hoog is komt sinds 1847 voor in ons land. 

https://www.floravannederland.nl/planten/boerenkrokus

Winterjasmijn (Jasminum nudiflorum)

We beleven een paar trieste dagen, maar onze winterjasmijn staat in al zijn gele vrolijkheid in de tuin te bloeien. Wat een weldaad voor de ogen om ernaar te kijken!
Winterjasmijn is een kaal- of naaktbloeier. D.w.z. dat de plant nog zonder blad is als hij bloeit. Op die manier kan het stuifmeel voor optimale bevruchting zorgen.
De fraaie plant vergt weinig onderhoud. 
Nog even heb ik gekeken op de Russische pagina van Wikipedia, waar vaak uitgebreide informatie over planten en vooral over hun werking  te vinden is. Maar ik vond ook daar niet zo veel meer te leren over de plant. Wel werd de pagina direct vertaald in het Nederlands.
Winterjasmijn zal dan louter vanwege zijn oogstrelende effect; de mooie gele bloemen, in tuinen geplant zijn of worden, maar het is geen artsenij - of keuken kruid.
De struik woekert nogal, door zichzelf af te leggen. Op die manier heb ik een paar stekjes op andere plaatsen en tegen een muur geplant. De stekken zijn goed aangeslagen. 

Gezondheid in het nieuwe jaar.

 Daar gaan we dan het jaar 2023 in. Het eerste verjaardagsfeestje hebben we weer achter de rug. Genoten van de mooie herinneringsverhalen en een heerlijke lunch. Daarbij werd een fijne thee geserveerd, een brouwsel van een winterse specerijen melange, waaraan  wat plakjes gesnipperde gember en een paar takjes dille toegevoegd waren. Pittig en super lekker.
Gember bevat een hele reeks gezondheidsvoordelen, evenals dille. 
'Een gezond Nieuwjaar' is de komende veertien dagen, de veel gehoorde wens. 
Nou aan de slag ermee!