Geniet van dit eeuwenoude, gezonde gerecht.

Witte munt

Citroen melisse

Myrrhis odorate ( roomse kervel)

Een eeuwenoud streekgerecht met Myrrhis odorato ( roomse kervel) als één van de hoofdbestanddelen.

In de steek ( Veluwe, IJsselstreek, Overijssel)  bekend onder de naam kruudmoes of melkmoes. 

In onze woonplaats, is de naam; melkmoes gangbaar.

Het gerecht is heel gezond en smakelijk door de kruiden met karnemelk en gort. 
Het kan met een worst erin gegeten worden, maar het kan ook goed zonder. 

Het recept voor 4 pers.

1 ltr. water. 220 gr. gewone (parel) gort. Kan zelfs met kant en klaar gekochte gortepap.	die moet een nacht weken.
Harde worst of rookworst, of spek.	Vlees hoeft er niet in.
300gr. Rozijnen en krenten.	Op het laatst meekoken.
1 liter karnemelk. Zure room mespuntje zout	Lekker is boerenkarnemelk. Niet meekoken. Iets zure room of roomboter is lekker, maar hoeft niet.

Kook de gort en eventueel de worst  in ruim water. De gort zwelt. Het is de bedoeling dat het een soort dikke maaltijdsoep wordt.

Reken erop dat er ook nog een behoorlijke scheut karnemelk bij komt.

Misschien iets zout toevoegen, vooral als er geen vlees bij gegeten wordt.

Op het laatst de fijngesneden kruiden ( zie hieronder) toevoegen en heel even mee laten opwarmen.

Het gerecht kan ruim van te voren gekookt worden, want het hoeft niet persé warm te zijn.

De karnemelk kan zonder risico op schiften, bij de afgekoelde substantie gedaan worden. Moet het toch vanwege de haast door de hete brij geroerd worden, zorg dan dat de karnemelk op kamertemperatuur is, er langzaam gietend en snel roerend aan toegevoegd wordt.

Bepaal zelf de dikte, door er meer of minder bij te gieten. ( karnemelk en /of water)

De kruiden.

Veel kervel (Myrrhis odorata). = essentieel. (± 6-8 grote takken)

En verder, kruiden; afhankelijk wat er in de tuin groeit.

Zelf heb ik op dit ogenblik wat citroenmelisse en bieslook in de tuin

Verder kan er nog door:. 

Bieslook

Kruizemunt e.a. muntsoorten.

Salie.

Peterselie.

Citroenmelisse.

Tijm.

Komkommerkruid.

Zwarte bessenblad.

Basilicum.

Dille.

Venkel.

Brandneteltoppen.

Bieslook, fijn gesnipperd op het bord. Iets kaneel is niet origineel, maar wel lekker en heel gezond.
Bruine bonen, heel soms in bepaalde streken werden er ook bruine bonen aan toegevoegd.

Het recept is erg plooibaar. 

Omdat vroeger in het prille voorjaar niet over verse groentes beschikt kon worden, was deze vroeg uitlopende kervelsoort een welkome verschijning in de kruidentuin. Vanwege het hoge vitamine C gehalte, voorkwam men door het eten van het kruid, de gevreesde scheurbuik. Naarmate er meer kruiden bovengronds verschenen, werd het recept steeds rijker.

Door de eeuwen heen heeft elke generatie er wel iets aan veranderd. 

Denk maar niet dat mijn voormoeders basilicum in hun tuintje verbouwden, maar ik vind het lekker erdoor.

Ze deden er grote rozijnen met pit in. Die zijn nu niet meer te koop. 

De laatste keer dat ik het gerecht kookte, had ik er een restje witte bonen in tomatensaus van de vorige dag door heen geroerd, waar weer bonenkruid, karwijzaad en kardemom aan toegevoegd waren. Het smaakte heerlijk. Bruine bonen erdoor vind ik niet lekker, vanwege de harde bast. Het is dus een gerecht om naar eigen smaak te plooien. Altijd lekker, of het nu warm, lauw of koud gegeten wordt. Gemakkelijk de vorige dag te bereiden. Men beweerd zelfs dat, als het een nacht over staat, de smaak nog meer tot zijn recht komt.
Zelfs dan kan men het voorzichtig weer (iets) opwarmen of gewoon koud eten.

Kant en klaar gekochte gortepap kan, indien gewenst,  opgewarmd worden. Kruiden fijn snijden en samen met de gewassen en gewelde rozijnen, even blancheren ik kokend water.


Uw opmerkingen, aanvullingen, ideeën of smaak ervaring bij het eten van melk- kruudmoes, zijn van harte welkom. 

Trappen, werken en in de bloei.

 Het werk wacht wel even, dachten we vanmorgen vroeg, toen we het weerbericht bekeken. Eerst maar eens naar buiten op de fiets, de prachtig uitlopende natuur in. Dit is onze enige kans vandaag om een zonnige en droge tocht te maken, door de bossen. Die trip ging vanaf ons huis, over binnendoor weggetjes en fietspaden. Het waaide nogal, maar in de luwte van de bomen, merk je veel minder van de wind. We fietsten het dorp uit over het betonnen fietspad naar de Zandenplas, onder het snelwegviaduct door naar de Waskolk. Vandaar naar Nieuw Soerel (camping ANWB) en terug naar Nunspeet langs de Eperweg, die om de één of andere reden voor het doorgaand autoverkeer steeds maar afgesloten is. Heerlijk een uurtje genieten van de pittige morgenlucht en het fris uitlopende jong groen van de bomen. 

Weer thuis aangekomen, ben ik meteen de tuin ingedoken, om voor de regen nog zoveel mogelijk te doen. Ook dat is aardig gelukt. Tegen elf uur vielen de eerste druppels. Maar vanmiddag ging het echt hard regenen. De lege regenton, die ik vanmorgen had schoongemaakt, stroomt nu een paar uur later weer over. Fijn voor doorspoelen van de wc, het doen van de was en voor de schoonmaak. Regenwater is heerlijk zacht, er hoeft weinig tot geen schoonmaakmiddel bij. De was doe ik wel met iets azijn en soda en op 95 graden voor de "witte was". 

Driekleur viooltjes (Viola tricolor)

Stinkende gouwe.

De eerste Myrrhis odorata bloem.

Eerste bloemen in het jonge seringen boompje.

 

Ik had gedacht in een gat te zullen vallen na een mooie stille week, vorige week en na hele fijne Paasdagen.
Maar vanmorgen was er zoveel werk te doen dat ik niet wist hoe ik dat allemaal in één morgen kon afkrijgen. Eerst heb ik maar een partij van dat werk verzet en daarna ben ik de fiets opgestapt om een uurtje te fietsen. Het was er ideaal weer voor en vanmiddag gaat het naar verwachting regenen. Ik wist dat de krentenbomen in de bossen, bijna of helemaal in bloei zouden staan.  Dat geeft een prachtige aanblik, alsof een witte sluier door de bomen hangt. En de witte bloesems begonnen inderdaad los te komen. Een mooie rit langs de Waskolk. Af en toe met de fiets aan de hand, vanwege het mulle zand. Maar die mulheid valt nu erg mee, omdat er zoveel regen is gevallen. Ook de Waskolk was een grote plas geworden. 
Ik besefte dat ik daar alleen stond in stille eenzaamheid. Het landschap heb ik even op me inlaten werken. Die goede oude tijd toen schepers hun schapen wasten in de kolk, de dag voor ze geschoren werden, toen huisvrouwen er hun was spoelden. Met volgeladen kruiwagens sukkelden ze kilometers over de heidepaadjes en als het karwei gedaan was weer terug. Als ik de route loop met een wandelapp geeft de teller acht kilometer aan voor heen en terug. Ik voel me bevoorrecht met een wasmachine. 

Vanmiddag was het tijd om aardappels te poten. De regen bleef nog even weg en de zon scheen. We hebben elkaar geholpen om de bolletjes in kuiltjes in de grond te leggen. Volgens mijn man zijn het Frieslanders. Toen de klus geklaard was kwam de regen. War aardappels poten betreft zijn we er nog niet, We hopen morgen verder te gaan met een ander soort.