Honderd jaar geleden 1924-'25

Een laagje sneeuw in de tuin, brengt veel licht aan de dag.  Maar ook de avond en de nachten lichten er mooi door op.

Op verzoek van familieleden (buiten ons gezin), ben ik achter de laptop gedoken, om oude foto's op te zoeken. 

De jaren gaan zo snel, dat deze foto alweer een tijdswaarde heeft van honderd jaar. 
De in 1917 gebouwde boerderij is hier nog nieuw. Dat is aan de stenen te zien. De foto van een stuk muur van de boerderij is de oudste die van het pand gemaakt is. Een volgende foto stamt uit het jaar 1937.  
Mijn grootouders van vaderskant, trouwden in april van het jaar 1917 en betrokken toen hun nieuwe  boerenwoning, op een paar honderd meter van het oude bedrijf, waar opa's moeder met zijn broer bleven boeren. Dat zou niet zo lang meer duren, want in 1920 trouwde de broer. Zijn jonge vrouw duldde haar schoonmoeder niet. Ze werd als 'oud wijf' aan de kant geschoven. Mijn grootmoeder heeft haar liefdevol aan haar eind gebracht in het senioren gedeelte van de nieuwe boerderij. Zij stierf op 64 jarige leeftijd. Mijn opa wilde absoluut geen ruzie met zijn enige en geliefde broer. De eerste wereldoorlog was net achter de rug en opa was betrokken geweest bij de 'vrijwillige landstorm,' waarbij hij in het leger de grens met Duitsland had moeten bewaken, op het smalste gedeelte van Limburg, tegen een eventueel grensoverschrijdend, brutaal offensief van het Duitse leger. Ook dat leert een mens zuinig te zijn op zijn familie. 
Het kan zomaar zijn dat deze foto werd genomen in het sterfjaar van die overgrootmoeder of misschien een jaar later, 1925. Ik schat dat het oudste jochie een jaar of vijf/zes is en dat is later mijn oom Dirk geworden, Het kleinste ventje, wat mijn oom Gerrit zou worden is vernoemd naar zijn hierboven omschreven opoe Gerritje.   
Op de foto is al een waterkraan te zien, zoals we die nog steeds kennen. 
Het water werd in die tijd omhoog gepompt uit de wel, diep onder uit de grond. Naast de kraan een zinken emmer. Er is nog geen enkel stukje kunststof of plastiek te zien. 
Het vertrek achter de muur werd het kookhuis genoemd, door een binnenmuur gescheiden van het bakhuis. 
Opa heeft een bijzondere werkjas aan. Ik vermoed dat het de uniformjas was, die hij gedragen heeft tijdens zijn militaire dienst in de 1e wereldoorlog.  
Opa is bezig met het wassen van jute zakken, waarin aardappels verpakt werden. Vermoedelijk is het voorjaar, de boom op de achtergrond is nog kaal. 
Een fotograaf zal men niet ingehuurd hebben voor een gewoon werk moment, dus vermoed ik dat Opoe, toen nog een jonge vrouw, de foto genomen heeft. Het verbaast ons voor die tijd; ze moet al een goede camera gehad hebben. De foto had de grootte van een visitekaartje en was onooglijk geworden door de jaren heen. Met een fotoprogramma heb ik het plaatje wat op kunnen poetsen. Uitvergroot bleef de foto goed, dat betekent dat het toestel wel een hoog aantal pixels kon produceren. 

Vriezen en dooien en een lamp aan de zolder

 ''Hier is het winters. We hebben -10 vorst gehad afgelopen nacht, maar vannacht zal het iets onder het vriespunt zijn en morgen iets erboven. Jammer voor de schaatslustigen". Dat heb ik gisteren naar de Canadese familie geschreven.
Nu hier de dooi is ingevallen, zijn de sloverijen voor de vogels wat minder. Er hoeven nu geen gaten meer in het ijs gehakt te worden en de merels zoeken weer naar wormen tussen de afgevallen bladeren.
Mijn handen beginnen alweer te jeuken om aan de slag te gaan, als ik door de tuin loop. Nog één keer kan ik  boerenkool oogsten en daarmee is de groente uit de tuin op.  In de diepvries en in een paar potjes heb ik nog wat van de oogst van afgelopen herfst. 

Om tijdens de vorst me wat onledig te houden, bedacht ik om maar eens een andere lamp aan te gaan schaffen voor in de achterkamer. Het oude ding; een kroonlamp met zes armen gaf naar mijn zin te weinig licht, om bij winteravond te kunnen lezen of werken. Ik wilde een lamp, die hoog tegen het plafond aanzat en zoveel lumen licht gaf, dat we voldoende zien om dat te kunnen doen. 
In de kringloopwinkel liep ik tegen iets aan, dat mooi paste bij ons antieke huis, met hoge plafonds. (1903) Dus hebben we de oude zes-armige eraf gesloopt en die andere eraan gemaakt, De kelken van de oude lamp, pasten weer in de voorkamer op de heel bedaagde vijf-armige lamp. Ze komen daar veel beter tot hun recht. Het licht sprankelt door het geslepen glas. 

Een tijdje geleden vroeg ik me af, waar die kringloop drang toch vandaan komt? Ja, als je wat nodig hebt dat er niet zo toe doet. kan het een flinke besparing opleveren. Zo moest ik een keer een kabeltje hebben voor mijn camera. Ik wist dat ik er in de fotozaak, minstens € 10 voor zou moeten betalen. Onderweg daar naar toe bedacht ik, dat het weinig moeite zou kosten om even bij de kringloop te gaan snuffelen. Ik heb daar het hele snoertjesvak op de kop gezet en wat denk je; het laatste snoer was de juiste. Voor maar 50 cent. Ik heb de dame aan de kassa een euro gegeven. 50 cent en de rest fooi.
 Maar waarom loop ik zo graag te snuffelen in een kringloopwinkel. Ik denk dat dit uit het verleden komt, toen we naar hartenlust in grote warenhuizen met bijna alles te koop zoals V&D rond liepen te struinden. Heerlijk die grote speelgoed afdeling. En later om met onze eigen kinderen speelgoed uit te zoeken. En opa, die etalages aan het kijken was met de kleindochtertjes. Hij zag een mooie jurk en vroeg de dames of ze die jurk ook zo mooi vonden. Ja dat vonden ze ook. Nou dan gaan we naar binnen om die jurk te passen en te kopen. Maar oh, nee dat was niet de bedoeling. Opa hield aan, de meiden bleven ook giechelend bij hun standpunt. Klein broertje beklaagde zich achteraf tegen mij over de ondankbaarheid van de grote zussen. De meiden gaven hem van repliek: 'Ga jij maar een terlenkabroekie kopen met opa. Wat een walhalla was dat winkelen toen. Die sfeer vinden we nergens meer, een kringloopwinkel  benaderd dat gevoel enigszins, door het brede aanbod, waar soms verrassende nostalgische dingen tussen zitten.