Waterrijke Kerstdagen.

De Kerstdagen met hun gezelligheid, zijn weer voorbij. 
We hebben familieleden en een kind in het buitenland. Die missen we dan wel, maar we onderhouden goede contacten met hen via de moderne media.

De één leeft in een land waar het diep in de avond is als bij de ander de morgen daagt. Dat zijn Thailand en het uiterste westen van Canada (Victoria eiland). Ik zou de warmte van het ene land om me heen willen hebben, maar voor de koude van het andere land kan ik niet warm lopen, behalve als het over skiën gaat. Dat is één van de prettige mogelijkheden in winters Canada, al moet je er vaak ook uren voor rijden. 
Een dochter van ons woont in Schotland. Ze is op het moment in de rouw om een goede vriend. Ze probeert haar leven nu weer op te pakken, maar dat gebeurt zoals vaak met vallen en opstaan.
Op eerste Kerstdag heeft ze een maaltijd gemaakt, samen met een andere buurvrouw. Ieder in hun eigen appartement. De gasten konden voor de éne hap naar de één en voor de andere hap naar de ander. Ze hebben vrienden en buren uitgenodigd om te komen eten.

Mooie kerkdiensten met veel publiek vulden een groot gedeelte van de bijzondere drie dagen op.
De middag van de tweede Kerstdag maakten we een wandeling langs de overvolle Hierdensebeek. Een spectaculair gezicht, al dat water, dat ons pad keer op keer blokkeerde. 
Ook hier weer gezellig druk. Op de parkeerplaats was geen plekje meer vrij. We moesten gewoon even wachten tot er een auto wegging.
Met diverse mensen, die we ontmoetten op onze wandeling, hebben we nog een leuk gesprek gehad. Ook dat geeft voldoening. 

Schatgraven op zolder

Het was op vier december, dat er voor het eerst dit jaar sneeuw gevallen is in de nacht.
Althans bij ons in Nunspeet.
Sommigen van de omringende plaatsen kregen al een paar dagen eerder te maken met het sneeuwkleed. 
Ieder jaar ergens in december, vraagt de mensheid zich wel een keer af, of het een witte Kerstmis gaat worden. 
Hoe hoog is die kans eigenlijk? Erg vaak gebeurd dat niet. Zie hier een tabel van meer dan een eeuw  weerbeeld van de Kerstdagen.

Bij verveling heb ik de rommelzolder weer eens nagekeken op interessante boeken e.a. dingen. Passend bij de winter vond ik nog drie paar nostalgische houten schaatsen. 

Ik herinner me nog dat ik ze rond de eeuwwisseling heb laten slijpen en daarna nooit meer gebruikt. 

Een rommeldoos bracht ook een half gehavend boek uit 1881 aan het licht. Schoolleerboek van opa (geb.1887). Nieuwsgierig naar wat opa eerder als kind te leren kreeg over plant en dierkunde, heb ik op internet gezocht of het boek nog steeds bekend is. En jawel, het is zelfs in zijn geheel gedigitaliseerd. 

In het gedeelte dat ik vond in de doos, stonden geen gegevens over mijn favoriet, de kever; het vliegend hert. Spannend was toen even of er in het ontbrekende deel iets over te vinden zou zijn.  En ja hoor, het verloren gegane deel bevatte leerstof over kevers.

 

In diezelfde doos vond ik ook een jubileumkrant uit 1953 van de Nieuwe Apeldoornsche Courant. Hierin stond een merkwaardig artikel over de kever. Zie foto onderaan met bijschrift. Wat ik me daarbij afvraag: Hoe werden die kevers in stock gehouden. Levend of dood, geprepareerd misschien? We weten dat het dier maar kort leeft in de bekende gedaante, om zich voort te planten en daarna sterft het. 

Titel	Handleiding bij het onderwijs in de beginselen der plant- en dierkunde
Auteur	M. Salverda
Editie	6
Uitgever	J.B. Wolters, 1881
Oorspronkelijk uit	KB, Nationale Bibliotheek van Nederland (original from Universiteitsbibliotheek Utrecht)
Gedigitaliseerd	12 juli 2017
Lengte	307 pagina's

Plant en dierkundeboek door M.Salverda.

Herfst met kilo’s bladeren

Amerikaanse eik, met grote bruine bladeren.

 Herfst, herfst, wat heb je te koop

Duizend kilo bladeren op een hoop
Zakken vol met wind
Ja m’n kind
‘k Weet niet of jij dat aardig vindt

Herfst, herfst, wat heb je te koop
Paddenstoelen, honderd op een hoop
‘k Zet ze voor je neer
Heus meneer
Dat doe ik alle jaren weer

Herfst, herfst, wat heb je te koop
Dikke grijze wolken op een hoop
Alles in de stad
Gooi ik nat
Koop je van mij zo’n regen bad

https://www.kinderliedjes.info/herfst-wat-heb-je-te-koop/

Erg toepasselijk is dit kinderliedje, op deze donkere, natte, waterkoude dagen. 

Gisteren was er even een zonnige dag tussendoor. Een verademing  gewoon!
Die gelegenheid heb ik te baat genomen, om een flinke wandeling te maken, met de hond. 
Het dier ligt liever lui in de mand, maar dat komt ook haar gezondheid niet te  goede. 

Ze heeft op bepaalde tijden haar rustpauze, dan ga ik haar ook niet storen.
Ik wacht dan een half uur of zo, af voor ik haar roep. Dan huppelt ze meestal enthousiast mee aan de lijn.
Gistermiddag verliep alles soepel en zonnig.
De grond was nat, koud en smerig. We hebben over verharde wegen gewandeld, zo wordt het dier minder vies en nat.
Door het Transferium bos loopt een verhard rolstoel- wandelpad. Ideaal in onze situatie. Prachtig met de zon die schijnt door het laatste lover. Mooi gloeiend geel en bruin.
De Amerikaanse eik maakt het kleurenspel wel heel spectaculair in de herfst. Net die kleuren in deze tijd doen het em. De boom is een uitheemse soort, die zich sterk uitgebreid heeft op dit deel van de Veluwe. Men probeert de sterk uitzaaiende boom zoveel mogelijk  terug te dringen.
De beuken en inlandse eiken verkleuren ook mooi, meer groen-geel en met de pittige bekende herfst geur.

Brood bakken

Vaak krijgen we de vraag: "Hoe bak je nu een goed brood? Ik doe er van alles aan, maar het wil maar niet lukken". 
Mijn man is bakker, nu met pensioen. Dat wil niet zeggen dat hij nooit meer een brood bakt, integendeel, hij bakt altijd nog ons eigen brood. Verwonderlijk is daarom die vraag aan hem zeker niet. Maar om dat helder en verbeeldend uit te leggen in een gesprek is al moeilijk en dan moet het door de vraagsteller ook nog eens tot in de puntjes onthouden worden, want een goed brood bakken is precisiewerk. 
Een paar dagen geleden, op een verjaardagsvisite spraken we een desperaat familielid, die geprobeerd had op onze uitleg een eenvoudig brood te bakken, maar het lukte maar niet. Daarom was hij overgegaan op allerlei dure mixen, maar dat hielp niet. Dan kun je alles wel weer van voren af gaan oplepelen, maar thuis gekomen en aan het bakken, zijn de details alweer vergeten. Hoe warm, hoeveel tijd, hoe vaak doorslaan van het deeg?
Een site, waar ik voor mezelf veel informatie vandaan haal is: rutgerbakt.nl 
Met de zoekfunctie kan daar gezocht worden op bv. volkorenbrood of welke soort dan ook. De uitleg is minutieus. Hopelijk lukt het voor hem nu en voor ieder die met het probleem geconfronteerd wordt. 

Herfst herfst wat heb je te koop?

 Regen zonder ophouden vandaag. In tegenstelling tot gisteren toen we genoten van een  mooie zonnige dag met een lichte heiïgheid.
Prachtig om dan door de velden te wandelen en zelfs de bossen konden de blanke waas amper verhullen. De zon viel met schitterende stralen door de rood-bruin gloeiende - bladverliezende bomen. 

Eerder deze week vonden we aardige plaatjes van veel voorkomende paddenstoelen op de bosbodem.
|

Jeneverbes

Door de storm van een paar jaar terug, was deze struik uit elkaar gewaaid.
Nu weer helemaal recht op.

Vliegenzwam.

Zwavel kopjes

Japans knoopkruid mooi om de herfstkleur langs de Zandenplas Nunspeet,
maar verder een nare uitheemse woekerplant, die 

                                                            bijna niet uit te roeien is.

Bundelzwam Zwavel kopjes

                                                             Schorseneren plantjes. (vergeten groente)

Op één van de warme dagen van de vorige maand, uitgezaaid van zaden uit een paar planten die in bloei - en daarna in het zaad waren geschoten. Het leek me niet erg sterk spul te zijn, maar ik heb het toch even bewaard. Op een warme middag dacht ik 'weggooien of zaaien'. Het laatste heb ik gedaan, zonder al te veel verwachting. En zowaar het ontkiemde. De plant kan tegen koude en groeit heel traag. Dus ik hoop er volgend najaar een maaltje van te kunnen oogsten.

Werk en weg

 Nu het even regent is het wat lastig om buiten iets in de tuin te doen. Tijd om even uit te rusten, na al dat zware werk.
Gisteren en vandaag ben ik bezig geweest om de tuin winter-klaar te maken en voor te bereiden op het volgende groeiseizoen. Veel planten moesten verplaatst worden.

Het zoele weer doet weldadig aan, een genot om buiten te zijn.
De verplante planten blijven er mooi fris bijstaan.
Af en toe krijgen ze een drup regenwater, met de gieter uit de ton.

Maar de boog kan niet altijd gespannen staan. Soms kunnen we de verleiding niet weerstaan om er eens  fijn tussenuit te gaan.
Vooral woensdag was de dag mooi zonnig en warm.
We hadden een familielid over die in een ver buitenland woont, maar nu een poosje hier op vakantie /familiebezoek is, belooft om eens samen een dagje te gaan kijken naar de Veluwse Zandsculpturen  in Garderen. Die belofte hebben we woensdag maar ingelost. Het was mooi en goed.

De sculpturen waren weer indrukwekkend als altijd. Daar was onze gast het helemaal mee eens. Het thema was: 'Geschiedenis en spreekwoorden' en allerlei leuke dingen er tussendoor. We kregen een lange lijst met puzzelvragen mee om in te vullen. Dat stimuleert om alles goed te bekijken. Als extra attractie, deze week. konden we kijken naar het figuurzagen van houtkunstkunstenaars. Van eerdere zaagkunst staan nog steeds de houten mannen van het schilderij van Rembrandt: 'De nachtwacht' op het terrein opgesteld. Een spectaculair staaltje kunst. Onze buitenlandse gast vond het heel geweldig om zich staande tussen de figuren te laten fotograferen.

Koffie en thee met gebak en later de lunch smaakten voortreffelijk met een natuurlijke smaak.
Bovendien waren de porties ruim voldoende om de maag te vullen. Dat was nodig voor onze gast die in de morgen een twee uur durende fietstocht van Apeldoorn af had gemaakt, met een inspannende klim tegen de heuvels op. Omdat Garderen hoog ligt had hij op de heenweg de hoogte behoorlijk tegen. Op de terugweg zou hij afdalen en zou de  hoogte in zijn voordeel werken, maar omdat we de hele dag al gelopen hadden langs de beelden, hebben we zijn fiets toch maar op de drager geprutst en hem met de auto een eind huiswaarts gebracht. Niet helemaal, omdat hij ook graag wilde fietsen.

boekweit

De laatste courgettes

Basilicum.

Myrrhis odorata

Warme dagen, mooie nachten

 Op een mooie nazomer heb ik gehoopt, toen het vanaf de langste dag, tot zeven lange weken later, regenachtig en koud, soms stormachtig weer was. Maar nu is het, het tegenovergestelde. De mooie warme dag in september rekt zich tot dagen van abnormale zomerhitte. Fijn om op te schieten met de oogst. Zwaar om te graven en te spitten in de grond. Dat laten we dus maar even.
Schilderwerk aan de kozijnen op de zuidkant van het huis, vooral het schuren was afzien, maar in de vroege morgen en na zes uur in de avond was het te doen en nu is het karwij geklaard met een voldaan gevoel.
Aan de zoele nachten moeten we ook wennen. Die hebben we zelfs in juli niet meegemaakt. De vorige maand was het al nodig om een extra dekbed klaar te hebben leggen en die hebben we ook gebruikt. Maar nu is een heel dun dons dingetje, om na middernacht iets over ons heen te trekken tegen de kilte, al bijna te veel. 
De slaap wordt door de warmte, nogal eens onderbroken. Een mooi moment om dan in de nacht even naar buiten te gaan
en de ogen op te slaan
naar de sterrenhemel. 
Schitterend, de prachtige gouden maansikkel in haar laatste kwartier (d). De sterren, een planeet, een komeet en soms een vallende ster  erom heen. 
De vorige maand zagen we op wandelingen al mooie paddenstoelen en zwammen. Met deze hitte is het de vraag of ze stand zullen houden. 

Violetgroene russula. 

Vermiljoenzwam op berkenstam

Onderkant vermiljoenzwam.

Vermiljoenzwam bovenkant

Mos

Bosmierennest.

Heksenboter (Fuligo septica) is een interessant fenomeen.
Iets tussen dier en plant.
Amoebe wordt het genoemd. Volg de link voor meer uitleg.

Berkenzwammen.

Pad door bloeiende heide

De Calluna heidevelden trekken langzaam maar zeker  nu de paarse mantel aan. 
Gisteren heb ik bewust alleen het tijdkijkerpad gelopen.

Wat wandelaars betreft was het erg rustig. Zoals we de hele afgelopen vakantie periode maar weinig mensen in de bossen tegen zijn gekomen. Af en toe zien zagen we wat gehelmde fietsers. Vrijwel zeker zijn de vele regenbuien van de laatste tijd daar debet aan.

Tijdens de wandeling overviel me het gevoel van eenzaamheid wel een beetje. Maar ik was juist alleen gegaan voor de concentratie. Langs dit bijzondere pad groeien ook de rozenkransjes. Een zeer zeldzaam plantje. Eigenlijk had ik al eerder willen kijken, maar om de één en andere reden kwam er niet van. Nu zijn ze ver op hun retour, maar het is nog wel te zien, dat het Rozenkransjes zijn.

Verder is het spectaculair dat er langs het pad, op meerdere plaatsen, drie soorten heide in één oogopslag te zien zijn. Calluna of struikheide is dus al genoemd en Erika of dopheide, die voor het grootste deel uitgebloeid is, maar hier en daar staat er nog wel wat van in bloei. En de bijzondere Kraaiheide (Empetrum nigrum), die mooie groene plakkaten vormt tussen de andere begroeiing. Deze heidesoort staat het pijpenstrootje niet toe de plek met haar te delen. Bijzonder vond ik ook een mooi stuk met wit bloeiende vossenbessen (rode bosbes), die uitgroeien tot rode bessen in de herfst. 

Nog een Rozenkransje.

Vossenbes in bloei.

Drie soorten heide bij elkaar.

Een plek kraaiheide.

Door de kijker.

Kraaiheide omringt door struikheide.

Paleis het Loo

Deze week, op donderdagmiddag brachten we een bezoek aan paleis het Loo. Zoon en schoondochter hadden bij verrassing al tickets gekocht. Zelfs een parkeerplek voor hun auto hadden ze thuis al digitaal geregeld en betaald. Bij aankomst ging de boom dan ook vanzelf automatisch open. Wat een gemak is dat. Er zijn veel laadpalen voor elektrische auto's. 

Eerder kwamen we vaak, bijna jaarlijks een kijkje nemen in of om het paleis.
Zelf kom ik uit Apeldoorn en door mijn werk had ik destijds veel contact met de mensen die op enige manier bij de paleis bewoners betrokken waren en daar in de buurt woonden. Het valt me vaak op van mezelf, hoe netjes ik toen met twee woorden sprak en zonder 'hallo'. Wat dat betreft voel ik me nogal verloederd. 

Het paleis is de laatste paar jaar grondig gerestaureerd en onder het voorplein is er een grote en mooie marmeren ruimte gecreëerd. 

De nieuwe situatie hadden we nog niet gezien. 

Veel ruimte voor tentoonstelling is erbij gekomen en er is ook duizelingwekkend veel informatie te zien en te lezen. 

Van de kelder klommen we op naar het paleis. 

Wat daar een beetje in mij kerfde, was het zien van een dikke jaarringen schijf van één van de oude beukenbomen met een leeftijd van 400 jaar, die gerooid zijn in 2018, wat heb ik daar vaak onder gelopen. Maar goed, eenmaal is een boom kaprijp en er staan weer mooie jonge beuken te groeien op hun plaats. Maar ja, hartzeer omdat ik wel niet beleven zal om de nieuwe in zo volle glorie te zien als de omgehakte brede kruinen. 

Verder is het paleis weer prachtig geworden. Wat je op ooghoogte ziet, de plafonds en de tapijten op de vloer, met een print van oude houten planken. Prachtig! Vanaf het dak is de geweldig mooie tuin te zien.  Maar vandaar werden we al snel door een regenbui verjaagd. Bij onze wandeling door de tuinen bleef het regenen. Toch hebben we er volop van genoten.
In het restaurant 'De garage van Hendrik' kregen we een goede lunch voorgeschoteld, tegen een zeer redelijke prijs. 

Wat ik heb gemist, is de keuken. Toch was die er blijkbaar wel. En een heel bijzondere ook. Hier de link met video van het restauratie proces. Helaas hebben we die gemist

De min van de Koningin, vrouw van de Zande.