Kleine veldkers

is een vergeten groente. Het groeit welig in tuinen.Voordat het in de bloei schiet is dit kruid het lekkerst om te eten. Over een paar dagen moet er mest op onze tuin. Daarom heb ik vandaag maar een partijtje geoogst en er een salade van gemaakt.
Met een blikje zalm, wat olie en citroensap erdoor en wat slasaus.
Smakelijk en voedzaam.
Voor de stevige hap heb ik er zilvervliesrijst bij gekookt. Met daaroverheen een sausje van melk en het vocht uit het blikje zalm en dat gebonden met boekweitmeel. Op het eind nog een likje mosterd erdoor. Indien gewenst nog wat zout.
Melk kook ik, alleen als dat moet, met iets water op de bodem,

veldkers salade

tegen aanbranden. Melk halen we altijd via een melkdrive tap op de boerderij, voor €1,00 p.ltr. We vinden het afgeroomde homogeniseerde spul dat de supermarkt verkoopt, niet zo gezond en niet naar echte melk smaken.
Een boerderij met een melkdrive is door te zoeken op dat woord op internet te vinden.

Daslook of wilde knoflook Allium ursinum

Daslook komt boven
met link naar NdSaksisch  

Achterin de tuin heb ik een perk met daslook of boslook. Het is als bijna eerste voorjaarsplant te oogsten.  Dit knolgewas is even gezond als gewone knoflook, maar mist de nare geureigenschap daarvan. Hoewel de reuk van knoflook goed te bestrijden is met het gelijktijdig, of direct erna eten van Myrrhis odorata of peterselie. Ik weet niet of er nog andere keukenkruiden zijn met die eigenschap. Dat is iets wat ervaring en ondervinding moet leren.
Jaren geleden kreeg ik van een heemtuin beheerder in Kampen een aantal overbodige knolletjes uit de tuin aldaar, De heemtuin op de IJsselklei heeft vruchtbare grond en het gewas zou gemakkelijk groeien zonder er mest aan toe te voegen, maar hier is schraalhans de grondmeester, daarom bekalk ik het daslook bed begin november toch maar iets. Evenzo krijgen ze een lik mest mee, met de bemesting van de overige planten. De plantjes hebben zich uitstekend uitgebreid, zien er vol en gezond uit en de smaak is excellent.
In een schaduwrijke hoek doet de daslook het goed.

Verwarring aan het eind van de groeitijd kan optreden met het giftige, maar later verschijnend lelietje van dalen.

Helleborus

Iets anders is het met de Helleborus. Deze giftige schaduw plant staat iets terzijde van de daslook al mooi te bloeien, maar vraagt juist om een sterke bemesting. Beide staan ze onder en iets opzij van een rododendronstruik.

Maaltijdsoep

Praktisch voor in een drukke tijd.
Afhankelijk van het aantal personen, maar ik heb 2 ltr gekookt. Dat was teveel voor 2 pers.  Het restant staat af te koelen in een pan zonder deksel, om zuur worden te voorkomen. Als het afgekoeld is gaat het de koelkast in. Zo hebben we morgen weer een soepje vooraf.
Verpakkingen met restjes die maar blijven staan in keukenkastjes moeten ook eens op.
Spliterwten (rest, leeggemaakt in de pan)
Vluggort (idem)
Boekweitzaadkorrels (ook gezond)
Linzen oranje (idem)
Zilvervliesrijst (idem)
Zout en water.
Alles alvast met een liter water op een laag vuur gezet.
Later de ingrediënten met een kortere kooktijd er bij gedaan:
Soepgehaktballetjes (uit de diepvries ontdooien).
Soepgroente  (uit diepvries idem)
Aardappels in stukjes.
Wortel (idem)
Knolselderij een stuk (idem) met het toefje frisse loof dat nog aan de knol zat.
Nog meer water erbij en misschien nog wat zout? Peper?
In de tuin gewerkt en daar vond in een heel lekker kruid.
De kleine veldkers. (Cardamine hirsuta) Een gezonde, medicinale, vergeten groente, met een fijne pittige smaak. De plantjes bloeien nog niet, daarom is de smaak nu optimaal. Ik heb er wat van geoogst. Gewassen en gesneden en dat door de warme soep op het bord gedaan, met een schep zure room.
Het tweede bord hebben we gemixt met een scheutje gezeefde tomaten uit een pakje en  ook weer naar keus, met zure room. Zo hadden we in een handomdraai twee soorten soep, zonder allerlei kunstmatige toevoegingen.

Balkenbrij

Het winterse streekgerecht balkenbrij is nu weer aan de orde om zelf te maken.
Zelf maken is creatiever dan kopen en vaak ook lekkerder.
Je weet wat je erdoor doet en dat het ook gezond is.
Vroeger werd de brij bereid uit slachtrestanten, die goed waren om bouillon van te trekken. Het voor balkenbrij bestemde vlees, waartoe zeker een stuk lever behoorde, werd in een enorme gietijzeren fornuispot verzameld en tot iets van twee/derde met water bijgevuld.
Onder de grote pot bevond zich een stookruimte. Bij het aansteken en bij het gaande houden van het vuur, moest de stoker hurken of krom staan.
Vandaar uit werd gestookt om de bouillon te trekken en het vlees te garen.
Iedere boerin had haar eigen recept voor balkenbrij. Voor ons was moeders smaak excellent. Nooit meer heb ik ze, hoe ik ook mijn best deed, zo lekker gegeten als toen.
Boekweitmeel is het bindmiddel.
Met boekweitmeel bind ik ook andere gerechten en vooral de jus.


Mijn recept:
200 gr. Boekweitmeel
200 gr. rundergehakt
Lever is essentieel ongeveer 150 gram. uit het boterham vleeswarenvak van de supermarkt)
Bouillon een pot en aan
Water  een zelfde hoeveelheid toevoegen als de pot met bouillon
Kruidnagel
Vleeskruiden
Rommelkruid (een kruidenmix, we halen het bij Roel Vital op de markt)
Anijszaad, zit ook in rommelkruid,.
Omdat Myrrhis odorata de anijsachtige smaak heeft, voeg ik daarvan een snufje toe in gedroogde vorm.
Zout naar smaak.
Alle ingrediënten in een royale pan doen, behalve het meel.
Laten trekken of koken.
Proeven of het zout genoeg - en lekker gekruid is.
Er kan nog wat bijgevoegd worden.
Als het goed is, kan het meel onder voortdurend roeren, door een zeef toegevoegd worden.
De brij moet echt heel stijf worden, zodat de lepel er rechtop in blijft staan.
Nog meer bijvoegen, als dat niet zo is. Dit  laatste is een karweitje voor met zijn tweeën, omdat de pan mee zal gaan draaien.
Na het afkoelen, kunnen er plakken van gesneden worden, te dikte van een plak cake en in de koekenpan, lekker knapperig opgebakken worden.

toch nog iets te los.

Suikerbieten afgifte zuurstof en opname CO 2 3x dan groter bos

Verslag van excursie naar een suikerfabriek. 
Tijdens de rondleiding stonden we  voor een prachtige muur die nog overgebleven was uit de begin tijd en dat roept toch altijd weer nostalgische gevoelens op.
De persoon die ons rondleidde, vertelde er vol enthousiasme over.
De bieten worden in de maanden september, oktober, november en december aangevoerd. Per 30 ton vrachtwagens, wordt per dag gemiddeld 1000 ton binnen gebracht. Het gaat 24 uur door.

De verbouw van suikerbieten, zorgt voor opname van CO 2 uit de lucht, die de plant nodig heeft om suiker aan te maken, daarbij produceert de biet 13 miljoen liter zuurstof per hectare, dat is driemaal meer dan dezelfde hoeveelheid bos. 

Op het land wordt de plant gekopt, een precies werk, teveel er af halen zorgt voor verlies en te weinig geeft een teveel aan tarra.
Van een hectare kan ong. 54 ton geoogst worden, dat zijn bijna twee vrachtwagens.
Bij de fabriek aangekomen krijgt iedere leverancier een elektronische kaart, waarop de registratie plaatsvindt.
Eerst komt de weegbrug voor de volle vracht, bij de volgende stop neemt een apparaat die boven de vracht hangt een 30 kilo zwaar monster.Die wordt afgevoerd met een band. De eerste man bekijkt hoe er gekopt is, dan gaat er een monster naar het lab, waar o.a. het belangrijke suikergehalte gemeten wordt. Dat schommelt tussen de 14 en 19 %. 

Na een mooie herfst is de biet duidelijk zoeter en met minder tarra aanhang dan bij regenachtig weer. Achter op het terrein zijn de losplaatsen. 
Tegenover de weegbrug voor volle wagens is een weegbrug voor de lege auto. Het verschil wordt als vracht aangemerkt. 
We zagen hoe de bieten per lopende band door de wasstraten gevoerd werden.
Daarna in flinterdunne reepjes gesneden, verhit in een broei installatie tot 75%, dan ondergaat het snijdsel een bewerking in een diffusietoren met toevoeging van heet water, de suikermoleculen komen daarbij vrij, hier ontstaan afval producten, die onder de naam pulp als veevoer verkocht worden.
Het suikerwater [ ruwsap] wordt behandeld met kalkmelk, waardoor een deel van de niet- suikers neerslaan, hierna is het nodig om de kalkmelk met behulp van koolzuur neer te slaan. 
Blijft er uiteindelijk dunsap over, dan wordt die van de ene verdampingstank naar de andere gevoerd, totdat het dixap overblijft om door de centrifuge te gaan en dan als een helderwitte massa in een schudgoot terecht te komen. Het goedje moet hierna nog afgekoeld en gedroogd worden. 
De suiker verlaat de fabriek van CSM in de bekende kilo verpakking, in zakken van 25-en 50 kg en per tankwagen.
We dachten altijd dat rietsuiker gezonder zou zijn, daarom hebben wij dat jaren lang geconsumeerd, maar die stelling schijnt weer niet te kloppen, onze eigen witte suiker is schoner en een volkomen natuurproduct.

Laatste kruiden geoogst

De afgelopen week hebben we nog een keer, misschien voor de laatste keer dit seizoen, melk- of kruudmoes gegeten. Roomse kervel is een krachtig kruid met veel vitamine c, dat de gezondheid sterk bevorderd. Bovendien combineert de anijssmaak van het kruid, goed met de zoetheid van de rozijnen. Anijs doet de bakker ook in pepernoten, waar in deze tijd zo rijk mee wordt gestrooid.
Anijs is ook nog een ingrediënt voor een ander gezond streekgerecht; de balkenbrij.
Met boekweitmeel wordt bouillon heel dik gebonden. Een soort ragout, maar dan heel dik met stukjes lever. Spek of ander vlees naar keus kunnen er ook door. Kruiden, o.a. kruidnagel en rommelkruid, maken de smaak af.
Balkenbrij is in onze streek te koop bij de slagers. We snijden er plakken van en bakken het krokant in hete olie.

Hibiscus

Een drukke zomer ging ongelooflijk snel heen. Nu zijn we  weer in de herfstmaand aangekomen. De dag is bewolkt tot nu toe, toch is de tint van het licht prachtig. Het stemt niet tot mineur. De zon staat bijna op doorbreken. De temperatuur zou volgens de voorspelling oplopen tot 16⁰ C.
Maar de herfst koelte geeft ook wel eens gezondheidsproblemen.
Dat ondervond ik toen ik na een drukke dag, met bijna geen nachtrust, een hinderlijke verkoudheid opliep. Ik kon het er even niet bij hebben, dus trakteerde ik mezelf op het innemen van twee paracetamol tabletten. Van de stress kreeg ik er nog kiespijn bij. Dat dacht ik te bestrijden met echinacea druppels. Of dat niet goed samenwerkte, wie zal het zeggen, maar mijn ingewanden kwamen in opstand. Blaasontsteking ligt bij mij altijd op de loer en ook nu kreeg ik een onprettig gevoel. Die blaasontsteking houd ik op afstand door veel water te drinken. Eerder nam ik op aanraden van de huisarts granberry capsules.
Een heel goed middel, maar later ontdekte ik dat kaneel ook goed hielp, dus lekker kaneel door alle voedsel waar maar kaneel door kon. Ook dat was goed en vooral lekker. Maar er kwam een voor mij nog beter middel opdagen, namelijk

Hibiscus. Daar heb ik thee van gezet met een beetje cayenne peper en kruidnagel. Alles heel matig, het hoeft niet je neus uit te komen, vanwege de prikkeling. Het drankje is zurig als Granberry, veel goedkoper en het gaf al spoedig verlichting. Hibiscus is een mooie bloem en in eigen tuin te verbouwen. Hoe sterk de plant dan medisch werkt is mij niet bekend. Sommige planten als laurierblad zijn fraai in de tuin, maar smaakmaker is het kruid niet van Hollandse bodem. Daarvoor zijn hogere temperaturen nodig bij de groei.
Thee van de Hibiscusplant is in sommige gevallen niet aan te bevelen. Daarom eerst even nagaan of het samengaat met in te nemen medicijnen.